Psychoterapia egzystencjalna: sens i odpowiedzialność


Psychologia egzystencjalna stara się odpowiedzieć na pytanie, co jest ważne w życiu i co nadaje mu sens. Sens można znaleźć w każdej sytuacji – to znaczy, że każde doświadczenie może mieć dla nas wartość. Jedną z kluczowych postaci tego nurtu psychologii jest Viktor Frankl, twórca autorskiej psychoterapii – logoterapii – w której proces leczenia jest równoznaczny z nadawaniem sensu i znaczenia doświadczeniu oraz życiu.
Frankl jest autorem klasycznego dzieła „Człowiek w poszukiwaniu sensu”, w którym opisuje swoje doświadczenia z nazistowskiego obozu zagłady. Książka ta ma ogromną siłę oddziaływania i może zmieniać ludzkie życie.
Logoterapia
Logoterapia mówi, że sens i znaczenie są w życiu najważniejsze, a samo życie pozbawione sensu nie może być życiem zdrowym. Ważniejsze od tego, co czujemy, jest to, jakie ma to znaczenie – dla nas, dla świata i dla innych ludzi.
Frankl uważa, że to brak sensu – wewnętrzna pustka – jest przyczyną depresji i zaburzeń psychicznych. Sens w życiu można znaleźć tylko poprzez działanie, poprzez aktywność – poprzez zaangażowanie się w tworzenie, produkowanie, dawanie. Decyzja o tym, aby kreować, produkować i brać w życiu odpowiedzialność, może pozwolić nam dowiedzieć się więcej o nas samych. Dobrowolne wzięcie odpowiedzialności za to, co tworzymy dla świata i dla innych ludzi, może całkowicie zmienić ludzkie życie.
V. Frankl mówi, że człowiek tylko poprzez zaangażowanie się w aktywność może odkryć swoją tożsamość i odpowiedzieć na pytanie: kim jestem. Sensu w życiu nie można odnaleźć przez refleksję, jedynie przez działanie. Natomiast, jeśli jakieś pytania mogą nam pomóc w poznaniu siebie, to byłyby to takie pytania, jak:
Największy sens w życiu mają osoby, które poświęciły swoje życie ważnej sprawie i pomaganiu innym. Osoby z sensem w życiu nie zawsze żyją życiem przyjemnym i radosnym, ale znaczącym.